فعالیت‌های انسانی و نقش آن در انقراض جمعی

خلاصه مقاله

این مقاله به بررسی پدیده انقراض جمعی و شواهدی می‌پردازد که نشان می‌دهد ما در آستانه ششمین موج انقراض جمعی قرار داریم. این انقراض با سرعتی بی‌سابقه در حال رخ دادن است که ناشی از فعالیت‌های انسانی مانند تخریب زیستگاه، آلودگی و تغییرات اقلیمی است. برای مقابله با این بحران ارائه راهکارهایی ارائه شده است که از جمله آن ها می توان به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، حفاظت از زیستگاه‌ها و افزایش آگاهی عمومی اشاره داشت.

انقراض جمعی چیست و آیا ما در آستانه ششمین انقراض جمعی قرار داریم؟

فعالیت انسان با سرعتی بی سابقه در حال نابودی طبیعت است. ما اکنون پیامدهای آن را در قالب یک انقراض جمعی احتمالی ششم تجربه می کنیم. 

انقراض جمعی چیست؟

انقراض بخشی از زندگی است و جانوران و گیاهان همواره در حال ناپدید شدن هستند. تقریباً ۹۸ درصد از تمام موجودات زنده‌ای که تاکنون روی کره‌ی زمین وجود داشته‌اند، اکنون منقرض شده‌اند. زمانی که یک گونه منقرض می شود، نقش آن در اکوسیستم معمولاً توسط گونه های جدید یا سایر گونه های موجود پر می شود. نرخ «طبیعی و نرمال» انقراض زمین اغلب بین 1/0 تا ۱ گونه در هر ۱۰۰۰۰ گونه در ۱۰۰ سال در نظر گرفته می‌شود. این نرخ با عنوان «نرخ زمینه‌ی انقراض» شناخته می‌شود.

رویداد انقراض جمعی زمانی است که گونه‌ها بسیار سریع‌تر از جایگزین شدن، ناپدید می‌شوند. این رویداد معمولاً به صورت از بین رفتن تقریباً ۷۵ درصد از گونه‌های جهان در یک دوره‌ی کوتاه زمین‌شناسی - کمتر از 8/2 میلیون سال - تعریف می‌شود.

دکتر Katie Collins، سرپرست نرم‌تنان کف‌زی در موزه می گوید: "تشخیص زمان شروع و پایان یک انقراض جمعی دشوار است. با این حال، پنج رویداد بزرگ وجود دارد که ما از آن آگاه هستیم که در آن‌ها انقراض بسیار بیشتر از نرخ زمینه‌ی عادی بوده است و از این رویدادها اغلب برای تصمیم‌گیری درباره‌ی این موضوع که آیا اکنون در حال گذر از ششمین انقراض جمعی هستیم یا خیر، استفاده می شود."

Placenticeras، یک نرم تن که 66 میلیون سال پیش همزمان با دایناسورها زندگی می کرد و منقرض شد. فسیل های این نرم تنان منقرض شده را   می توان در سراسر آسیا، اروپا و آمریکای شمالی و جنوبی یافت.

کاهش تنوع زیستی در سطح جهانی 

 تعداد رویدادهای انقراض جمعی چقدر بوده است؟

در ۵۰۰ میلیون سال گذشته، پنج رویداد بزرگ انقراض جمعی، نمای کلی حیات روی زمین را تغییر داده است. علت برخی از آن‌ها را می‌دانیم، اما علت برخی دیگر همچنان یک راز باقی مانده است.

۱. انقراض جمعی Ordovician-Silurian  که ۴۴۳ میلیون سال پیش رخ داد و حدود ۸۵ درصد از تمام گونه‌ها را از بین برد. دانشمندان بر این باورند که این رویداد به دلیل کاهش شدید دما و تشکیل یخچال‌های عظیم رخ داده است که باعث کاهش چشمگیر سطح آب دریاها شده است. پس از آن دوره‌ای از گرمایش سریع فرا رسید. بسیاری از گونه‌های دریایی کوچک در این رویداد منقرض شدند.

۲. رویداد انقراض جمعی Devonian ، ۳۷۴ میلیون سال پیش رخ داد و حدود سه چهارم از گونه‌های جهان را از بین برد که بیشتر آن‌ها بی‌مهرگان دریایی بودند که در کف دریا زندگی می‌کردند. این دوره مصادف با تغییرات محیطی فراوانی از جمله گرمایش و سرمایش جهانی، بالا و پایین رفتن سطح آب دریاها و کاهش اکسیژن و دی‌اکسید کربن در جو زمین بود. ما دقیقاً نمی‌دانیم چه چیزی باعث این رویداد انقراض شده است.

۳. انقراض جمعی Permian ، که ۲۵۰ میلیون سال پیش رخ داد، بزرگترین و ویرانگرترین رویداد از میان این پنج مورد بود. رویداد انقراض Permian-Triassic  همچنین با عنوان «مرگ بزرگ یا Great Dying» شناخته می‌شود. این رویداد بیش از ۹۵ درصد از تمام گونه‌ها از جمله بسیاری از مهره‌دارانی که در آن زمان شروع به تکامل کرده بودند را از بین برد. برخی از دانشمندان بر این باورند که زمین توسط یک سیارک بزرگ مورد اصابت قرار گرفته است که باعث پر شدن هوا با ذرات گرد و غباری شده است که نور خورشید را مسدود کرده و باران‌های اسیدی را به وجود آورده است. برخی دیگر معتقدند که انفجار آتشفشانی عظیمی رخ داده است که باعث افزایش دی‌اکسید کربن و سمی شدن اقیانوس‌ها شده است.

۴. رویداد انقراض جمعی Triassic  که ۲۰۰ میلیون سال پیش رخ داد، حدود ۸۰ درصد از گونه‌های زمین از جمله بسیاری از انواع دایناسورها را از بین برد. این رویداد احتمالا ناشی از فعالیت‌های زمین‌شناسی عظیم بوده است که باعث افزایش سطح دی‌اکسید کربن و دمای جهانی و همچنین اسیدی شدن اقیانوس‌ها شده است. 

۵. رویداد انقراض جمعی Cretaceous  که ۶۶ میلیون سال پیش رخ داد، منجر به نابودی ۷۸ درصد از تمام گونه‌ها از جمله باقیمانده دایناسورهای غیرپرنده شد. به احتمال زیاد، این رویداد ناشی از برخورد یک سیارک با زمین در جایی که اکنون مکزیک است، بوده که ممکن است با فعالیت‌های آتشفشانی جاری در آنچه که اکنون هند است، تشدید شده باشد.

Triceratops  یکی از آخرین دایناسورهای غیرپرنده بود. آن‌ها در طی رویداد انقراض جمعی Cretaceous-Palaeogene ، ۶۶ میلیون سال پیش، منقرض شدند.

علل رویدادهای انقراض جمعی چیست؟

انقراض های جمعی گذشته ناشی از تغییرات شدید دما، بالا و پایین رفتن سطح آب دریاها و رویدادهای فاجعه‌بار و یکباره مانند فوران‌های آتشفشانی عظیم یا برخورد یک سیارک با زمین بوده‌اند. ما از طریق بررسی سوابق فسیلی و چگونگی تغییر حیات به مرور زمان به این رویدادها پی برده‌ایم. برای مثال، بخش قابل توجهی از کار Collins شامل بررسی انقراض از طریق فسیل‌هایی مانند دوکفه‌ایان است. به گفته‌ی دکتر Collins، «دوکفه‌ای ها قدمتی ۵۰۰ میلیون ساله دارند و به همین دلیل یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های فسیلی هستند که می‌توانیم با مطالعه آن‌ها، نحوه‌ی زندگی و بقای آن‌ها را در زمان حال نیز درک کنیم. ما از طریق مطالعه‌ی فسیل‌های دوکفه‌ای در سراسر جهان به داده‌های پیوسته‌ی بسیار خوبی دست پیدا می‌کنیم.». هر چند فسیل‌ها می‌توانند اطلاعات زیادی در مورد گذشته‌ی حیات روی زمین در اختیار ما قرار دهند، اما هنوز هم پرسش‌های بسیاری بی‌پاسخ باقی مانده‌اند.

دکتر Collins می‌افزاید: « انقراض Cretaceous-Paleogene، جوان‌ترین انقراض جمعی است و احتمالاً بیشترین مطالعه را داشته است. ما باید رویداد کرتاسه را به خوبی درک کنیم، اما بسیاری از جنبه‌های آن، از جمله مقدمات، علت و بازیابی، همچنان زمینه‌های تحقیقاتی فعال هستند.»

دوکفه‌ایان نرم‌تنانی هستند که با صدف و گوش ماهی ها در ارتباط هستند. این جانوران که از طریق فیلتر کردن آب تغذیه می‌کنند، معمولاً عمر خود را در رسوبات، سنگ‌ها یا چوب مدفون می‌گذرانند و هنگامی که رسوباتی که در آن‌ها دفن شده‌اند به سنگ تبدیل می‌شوند، فسیل می‌شوند. 

آیا در حال تجربه ششمین رویداد انقراض جمعی هستیم؟

سیاره ما در حال تجربه تغییرات شدید اقلیمی، از جمله سیل، خشکسالی و آتش‌سوزی‌های گسترده است. تحقیقات، از جمله برخی پژوهش‌هایی که به رهبری موزه انجام شده است، نشان می‌دهد که انسان‌ها عامل این تغییرات هستند. از زمان انقلاب صنعتی، ما با استفاده بی‌رویه از منابع طبیعی بدون حمایت از احیای آن‌ها، بر طبیعت فشار وارد کرده‌ایم. به عنوان مثال، تغییر کاربری اراضی همچنان به نابودی گسترده سیمای سرزمین منجر می‌شود. انسان‌ها در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد از اراضی را تغییر داده‌اند و از حدود سه چهارم منابع آب شیرین استفاده می‌کنند.

کشاورزی نیز یکی از عوامل اصلی تخریب خاک، جنگل‌زدایی، آلودگی و کاهش تنوع زیستی است. کشاورزی باعث کاهش فضاها و بیرون راندن گونه‌های بی‌شمار از زیستگاه‌های طبیعی آن‌ها می‌شود و این جانوران را مجبور می‌کند برای دستیابی به منابع با انسان‌ها درگیر شوند یا آن‌ها را در معرض آسیب قرار می‌دهد.

دکتر Collins اضافه می‌کند: «حیوانات بزرگ زیادی به دلیل اینکه خطری برای انسان‌ها تلقی می‌شوند، شکار می‌شوند. مردم به طور نامتناسبی پرندگان شکاری را شکار می‌کنند، زیرا آن‌ها را تهدیدی برای کشاورزی می‌دانند، در حالی که غذای اصلی این پرندگان خرگوش‌ها هستند.». تعداد زیادی از گرگ‌ها در آمریکای شمالی به دلیل اینکه درنده‌ی دام تلقی می‌شوند، حذف شده‌اند و این امر منجر به برهم خوردن تعادل زنجیره غذایی شده است.

گونه‌های مهاجم، که بسیاری از آن‌ها توسط انسان‌ها وارد شده‌اند، نیز در سراسر جهان، اکوسیستم‌ها را تهدید می‌کنند. گونه‌های وارداتی با گونه‌های بومی برای منابع رقابت می‌کنند و اغلب کیفیت تنوع زیستی منطقه را کاهش می‌دهند و گاهی اوقات باعث انقراض می‌شوند. این‌ها تنها نمونه‌هایی از تغییرات ویرانگری است که توسط انسان‌ها ایجاد شده است.

تمام حیات روی زمین به طور ظریفی در هم تنیده شده‌اند. این تعادل ظریف طی میلیون‌ها سال برقرار شده است. با انقراض هر گونه، گونه‌های بسیاری دیگر تحت تأثیر قرار می‌گیرند،  و این امر موجب فروپاشی تعدادی از اکوسیستم‌ها می گردد.

به طور طبیعی، انقراض طی صدها و هزاران سال اتفاق می‌افتد که به طبیعت اجازه می‌دهد به آرامی آنچه را که از دست رفته است جایگزین کند. اما انسان‌ها این فرایند را با سرعتی خطرناک سرعت بخشیده‌اند. دکتر Collins می‌گوید: «نرخ فعلی انقراض بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ برابر بیشتر از نرخ انقراض پیش از انسان است که بسیار نگران‌کننده است. ما قطعاً در حال گذر از ششمین انقراض جمعی هستیم.». هرگز پیش از این، گونه‌ای به تنهایی مسئول چنین ویرانی‌هایی روی زمین نبوده است.

سیل در Yorkshire. همانطور که تغییرات اقلیمی افزایش می‌یابد، تعداد و شدت آب و هواهای افراطی نیز در سراسر جهان افزایش می‌یابد.

آیا می‌توان از ششمین انقراض جمعی جلوگیری کرد؟

انقراض‌های جمعی، موضوعی پیچیده و گسترده هستند که می‌توانند به کندی و طی میلیون‌ها سال رخ دهند. در حال حاضر، به نظر می‌رسد در حال تجربه کردن ششمین انقراض جمعی هستیم و شکی نیست که این رویداد نتیجه‌ی مستقیم اقدامات بشر، از جمله تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسانی است.

دکتر Collins می‌گوید: «سیل‌ها و آتش‌سوزی‌هایی که اکنون در اخبار می‌شنویم، رویدادهایی عادی و تکراری در ۵۰ سال آینده خواهند شد. این رویدادها مقاومت ساختمان‌ها، زیرساخت‌ها، کابل‌های زیردریایی، ماهواره‌ها و غیره را به چالش خواهند کشید.». این بلایای طبیعی نابرابری‌های موجود را تشدید خواهند کرد، اما اوضاع به این شکل اجتناب‌ناپذیر نیست. تحقیقات نشان می‌دهند که اگر اکنون نحوه‌ی استفاده‌ از منابع طبیعی را تغییر دهیم، آینده‌ی بهتری در انتظار نسل بعدی خواهد بود. دکتر Collins می‌گوید: «اگر بتوانیم تأثیر منفی خود بر اقلیم را کاهش دهیم، وضعیت سایر موارد نیز، از جمله تعداد گونه‌هایی که در حال حاضر به دلیل تخریب زیستگاه در معرض خطر هستند، بهبود خواهد یافت.». ما باید بر روی  چگونگی دسترسی و استفاده از منابع طبیعی، از جمله مدیریت اراضی، کار کنیم. تخریب زیستگاه‌ها مشکلی عظیم است و کاربری اراضی با آن گره خورده است. بسیاری بر این باورند که سریع‌ترین راه برای رسیدن به تغییرات مورد نیاز، اولویت دادن به حفاظت و نگهداری از طبیعت به جای منافع نظام‌های مالی است.

دکتر Collins می‌گوید: «می‌دانم که بر اقدامات فردی تأکید زیادی می‌شود، اما بخش اعظم آلودگی و سوزاندن سوخت‌های فسیلی که اقلیم را تغییر می‌دهند، بر عهده‌ی تعداد محدودی از حزب ها است.». اعمال فشار بر سیاست‌گذاران و کسب و کارها برای کاهش انتشار آلاینده‌ها و هدف قرار دادن شرکت‌های آلاینده‌ی بزرگ، تاثیرگذاری بسیار بیشتری خواهد داشت. آینده‌ی جهان ما به بزرگ‌ترین تلاش مشترک بین‌المللی در تاریخ برای کاهش تأثیرات انسانی وابسته است. همه ما نقشی فعال در این راه داریم که مستلزم تحولی عمیق در ارزش‌ها، نگرش‌ها و رفتارهایمان است.

Source

https://www.nhm.ac.uk/discover/what-is-mass-extinction-and-are-we-facing-a-sixth-one.html