• نقش حیاتی تنوع زیستی در مبارزه با تغییر اقلیم
خلاصه مقاله
تنوع زیستی، متحد کلیدی در مقابله با تغییرات اقلیمی است. اکوسیستم‌های متنوع، با جذب کربن و افزایش تاب‌آوری، نقش مهمی در کاهش اثرات تغییرات اقلیمی ایفا می‌کنند. اما تغییرات اقلیمی، تهدیدی جدی برای تنوع زیستی محسوب می‌شود و می‌تواند منجر به انقراض گونه‌ها شود. راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت، مانند کاشت درختان، کشاورزی طبیعت‌محور پتانسیل زیادی برای مقابله همزمان با تغییرات اقلیمی و کاهش تنوع زیستی دارند. دانشمندان با تمرکز بر راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت، به دنبال ارائه راهکارهایی برای این چالش مهم هستند.
تنوع زیستی یکی از بزرگترین متحدان ما در کاهش اثرات تغییر اقلیم محسوب می‌شود. با این حال، انتظار می‌رود که تغییر اقلیم باعث اختلال شدید در اکوسیستم‌ها و کاهش بیشتر تنوع زیستی شود. پرداختن به این دو موضوع با هم، برای اطمینان از این که اقدامات مبارزه با یکی، دیگری را به خطر نیندازد، ضروری است. دانشگاه و مرکز تحقیقات Wageningen در هلند، دانش و تخصص خود را در زمینه تحقیقات اقلیم و تنوع زیستی با رویکرد سیمای سرزمین (نگاه به کل سیستم) و با تمرکز ویژه بر راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت ترکیب می‌کند.
تنوع زیستی، عنصری ضروری برای کارکرد مؤثر بسیاری از خدمات اکوسیستم، مانند اکسیژنی که تنفس می‌کنیم و غذایی که پرورش می دهیم، است. خدمات اکوسیستم در چارچوب تغییر اقلیم نقش مهمی ایفا می‌کنند. به عنوان مثال، اکوسیستم‌های سالم، به عنوان مخازن کربن عمل می نمایند؛ به این معنا که مراتع، جنگل‌ها، تالاب‌ها، خاک‌ها و اقیانوس‌ها گازهای گلخانه‌ای را از جو جذب می کنند. برآورد شده است که این خدمات از زمان انقلاب صنعتی، حدود ۶۰ درصد از انتشارات جهانی را حذف کرده است و به طور قابل توجهی از تغییر اقلیم کاسته است.
علاوه بر این، تنوع زیستی باعث افزایش تاب‌آوری اکوسیستم‌ها شده و از سیمای سرزمین در برابر آشفتگی های اقلیمی محافظت می‌کند، زیرا اکوسیستم‌های سالم، به عنوان ضربه گیر برای این تأثیرات اقلیمی عمل می کنند. برای مثال، آن‌ها می‌توانند مقادیر زیادی آب جذب و در نتیجه خطر سیل را کاهش دهند. همچنین با نگاه داشتن آب، اثرات خشکسالی را کم می‌کنند. اکوسیستم‌های ساحلی از ما در برابر خطر سیل ناشی از افزایش سطح آب دریا و رویدادهای آب و هوایی شدید محافظت می‌کنند. به همین دلیل، تنوع زیستی یکی از بزرگترین متحدان ما در کاهش اثرات تغییر اقلیم بر سیمای سرزمین ما هستند.
با این حال، تغییر اقلیم تهدیدی جدی برای تنوع زیستی به شمار می‌رود. برآورد شده است که تنها تأثیر تغییر اقلیم، در صورتی که دمای زمین تنها دو درجه سانتی‌گراد افزایش یابد، 5 درصد از گونه‌ها را در معرض خطر انقراض قرار می‌دهد. این خطر با افزایش دمای زمین به 3/4 درجه سانتی‌گراد به 16 درصد می‌رسد. برخی مطالعات حتی ادعا می‌کنند که تغییر اقلیم به تنهایی می‌تواند نیمی از گونه‌های شناخته شده روی زمین را منقرض کند. برای بسیاری از گونه‌ها، سرعت تغییر اقلیم به قدری زیاد است که امکان مهاجرت یا سازگاری با آن را ندارند. همچنین محدودیت‌هایی در توانایی آن‌ها برای تغییر فیزیولوژی خود جهت انطباق با تغییر اقلیم وجود دارد.
گیاهان و جانوران در حال حاضر با سرعتی ده برابر کندتر از افزایش دما در حال مهاجرت به مناطق جدید هستند.
هنگامی که فشارهای ناشی از تغییر اقلیم و اقدامات انسانی مانند تخریب زیستگاه با هم برهمکنش داشته باشند، انتظار می‌رود تأثیر منفی بر تنوع زیستی بسیار شدیدتر باشد. این کاهش تنوع زیستی، سلامت و کارکرد اکوسیستم‌ها را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، بر انعطاف‌پذیری و توانایی آن‌ها در جذب و بهبودی از خطرات مرتبط با آب و هوا مانند خشکسالی، سیل یا طوفان نیز تأثیر می‌گذارد. این بدان معناست که کاهش تنوع زیستی منجر به افزایش آسیب‌پذیری سیمای سرزمین در برابر تغییرات اقلیمی خواهد شد.
راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت برای مقابله با تغییر اقلیم
راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت، پتانسیل قابل توجهی برای کمک به مقابله با چالش اقلیمی حفظ گرمایش جهانی زیر دو درجه سانتی‌گراد و سازگاری با دنیای گرم‌تر، و همچنین بهبود تنوع زیستی دارند. با استفاده از طبیعت، به عنوان مثال با گسترش تالاب‌ها در کنار رودخانه‌ها یا تالاب‌های شور در امتداد خط ساحلی، می‌توان بافرهایی ایجاد کرد که سیل را جذب و تنوع زیستی را افزایش دهند. به طور مشابه، با کاشت درخت و مبارزه با جنگل‌زدایی، کربن بیشتری ذخیره می‌شود که به کاهش تغییر اقلیم و همچنین فراهم کردن زیستگاه برای گونه‌های مختلف کمک می‌کند. همچنین با طبیعت‌محورتر کردن سیستم‌های کشاورزی، می‌توان تاب آوری آن‌ها در برابر خشکسالی یا شرایط آب و هوایی شدید را افزایش داد.
دانشگاه و مرکز تحقیقات Wageningen هلند به طور مکرر از راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت در رویکردی یکپارچه با سیمای سرزمین برای مقابله با تغییر اقلیم و کاهش تنوع زیستی استفاده می‌کند. نمونه بارز این رویکرد مبتنی بر طبیعت ، نقشه‌ای است از آنچه که سیمای سرزمین هلند ممکن است صد سال بعد به نظر برسد. رویکردهای مشابهی را می‌توان برای طراحی شهرهای آینده و یا بازنگری کشاورزی به کار برد.
